Adil Haber-Sen olarak, kurulduğumuz ilk günden bu yana, liyakat ve kariyer ilkelerinin objektif kurallar çerçevesinde belirlenmesi ve işin ehline verilmesi amacıyla ciddi bir mücadele örneği ortaya koymaktayız.
Bu çerçevede; 13.05.2022 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan İdari Hizmet Sözleşmeli Personel Yönetmeliği'nde yer alan veznedar atamaları ile ilgili liyakati ortadan kaldıran maddenin iptali için danıştayda davamızı açmıştık. Söz konusu maddenin, sınavsız atamaların önünü açtığını, atamaları seçici ve belirleyici hiçbir objektif kurala bağlamadığını, ayrıca bunun adil olmadığını, çalışanlarımızın genel çoğunluğu adına mağduriyet yaratacağını ifade etmiştik.
Danıştay 2. Daire, 25.10.2022 tarihinde, veznedar atamalarına ilişkin madde için yürütmeyi durdurma kararı almıştır.
Bu karara göre;
Konu Danıştay tarafınıdan esastan görüşülüp karara bağlanıncaya kadar veznedar atamaları yapılamayacak,
Konunun esastan karara bağlanarak kesinleşmesi ve ilgili maddenin iptaline karar verilmesi halinde, 13.05.2022 tarihinden sonra atanan tüm veznedar atamaları iptal edilecektir.
Kariyer ilkelerinin seçici ve belirleyici ikilere bağlandığı, objektif kuralların esas alındığı, işin ehline verildiği yarınların önünü açan bir karar olmasını diliyor, karar dosyasının içeriğini sizlerle paylaşıyoruz.
T.C.
DANIŞTAY İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/2533
DAVACI VE YÜRÜTMENİN DURDURULMASINI İSTEYEN : Adaletli ve İlkeli Basın, Yayın ve İletişim Hizmetleri Çalışanları Sendikası (Adil Haber-Sen) VEKİLİ : Av. Çisil Tuana Tezsever
DAVALI : Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi
VEKİLLERİ : Av. Murada Adaca, Av. Fadime Aydın
İSTEĞİN ÖZETİ :
Davacı Sendika, 19/11/2019 günü, 30953 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinde Çalıştırılacak İdari Hizmet Sözleşmeli Personel Hakkında Yönetmelik'in -13/05/2022 günü, 31834 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinde Çalıştırılacak İdari Hizmet Sözleşmeli Personel Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile değişik-;
1) 8. maddesinde yer alan ''veya PTT'nin ihtiyaç duyduğu alanlarda 19 uncu maddede belirtilen şartları sağlayan deneyimli kişiler arasından yapılır'' ibaresinin,
2) 74. maddesinin 2. fıkrasının (ç), (d), (f), (g), (ğ) ve (i) bentlerinin,
3) Ek 1. maddesinin,
4) Geçici 2. maddesinin iptalini ve yürütmenin durdurulmasını istemektedir.
DAVACININ İDDİALARI : Davacı Sendika tarafından;
İptali istenilen 8. maddenin atıf yaptığı 19. maddede müdür üstü yönetici
pozisyonlarına atanacak deneyimli personelin ne şekilde alınacağına ilişkin özel şartlara yer verildiği, Kuruma tanınan bu özel takdir yetkisinin kamu yararı ilkesi ile örtüşmediği, 30 bine yakın personeli istihdam eden bir kurumun bünyesinde her türlü eğitimi almış, kurum ile ilgili elde ettiği bilgi ve tecrübeyle yeterli düzeyde deneyimli olan binlerce personel bulunmasına rağmen, deneyimli personel adı altında dışarıdan personel alınmasının dürüstlük ilkesiyle örtüşmediği, bu şekilde dışarıdan alınacak personelin tamamen sendikal, siyasal referanslarla kadrolaşmanın önünü açacağı, ihtiyaç duyulan pozisyonlarda görev ve sorumluluk alabilecek, yeteri düzeyde eğitim ve tecrübeye sahip personel varken, buna rağmen dışarıdan deneyimli personel adı altında personel alınmasının açıkça kamu yararı ilkesine aykırı olduğu,
74. maddenin iptali istenilen bentlerinde aranan hizmet sürelerinin PTT AŞ’de mi yoksa herhangi bir kamu kurumunda mı olması gerektiği veya özel sektörde çalışılan sürelerin buna dahil olup olmadığının belirtilmediği, bu durumda söz konusu pozisyonlara dışardan daha önce hiçbir kamu kurumu veya PTT AŞ. tecrübesi olmayan kimselerin atanabileceği, hatta PTT AŞ’de görev yapan bir postacının, bir gişe veya büro görevlisinin dahi bu belirtilen pozisyonlara atanabileceği, 3. fıkrada postacının memur olabilmesi için PTT AŞ’de 3 yıl çalışmış olması, gişe büro görevlisinin şef olabilmesi için PTT AŞ’de 3 yıl çalışmış olması ve müdür olabilmesi için 6 yıl PTT AŞ’de görev yapmış olması şartları ile birlikte yazılı ve/veya sözlü sınavda başarılı olmaları şartlarının yer aldığı, bir postacının gişe büro görevlisi olabilmesi için en az 3 yıl çalışmış olması ve yazılı ve/veya sözlü sınavda başarılı olması aranırken, aynı postacının daire başkanı/başmüdür/başmüdür yardımcısı vs. olabilmesi için PTT AŞ’de çalışmasına ilişkin herhangi bir süreye yer verilmemiş olmasının hakkaniyetle bağdaşmadığı gibi kariyer ilkesine de aykırı olduğu, PTT A.Ş bünyesinde çalışan 399 sayılı KHK’ye tabi personel ile idari hizmet sözleşmeli personelin aynı işyerinde, aynı unvanla, aynı işi yapmalarına ve aynı kurum çatısı altında çalışmalarına rağmen görevde yükselmelerinin farklı kriterlere bağlandığı, örneğin idari hizmet sözleşmeli bir veznedarın veya gişe ve büro görevlisinin müdür pozisyonuna atanabilmesi için kurumda 6 yıl çalışması gerekirken, 399 sayılı KHK’ye tabi bir memurun müdür pozisyonuna şef olmadan atanmasının mümkün olmadığı, aynı devlet kurumu çatısı altında çalışan, aynı işi aynı unvanlarla yürüten personel arasında kariyer olanaklarının birbirinden farklı olmasının eşitlik ilkesine aykırı olduğu, düzenlemelerin, personelin kariyer imkanlarını kısıtladığı, kurum aidiyetini azalttığı, PTT AŞ bünyesinde istihdam edilen çalışanların, daha üst pozisyonlara atanabilmek için kendilerini geliştirdiği, kurum için daha fazla emek ve çaba sarfettiği, üst kadrolarda boşalan pozisyonlara atanmayı beklediği, oysa bu düzenlemeler ile PTT AŞ ile hiç ilgi ve alakası olmayan, mevcut iş ve işlemlerin yürütülmesinden bihaber olan kimselerin yıllardır emek veren çalışanların üstüne yönetici olarak atanmasının önünün açılacağı, hukuki belirlilik ilkesinin de ihlal edildiği, (i) bendi yönünden ise; PTT AŞ’de İdari Hizmet Sözleşmeli Gişe/Büro görevlisi olarak çalışan bir personelin temel ücretinin 2022 Ocak ayı itibariyle 6904.11 TL iken, İdari Hizmet Sözleşmeli bir veznedarın temel ücretinin 9208.95 TL olduğu, veznedarlık kadrosunun bir yönetici kadrosu olmayıp özel bir bilgi, beceri ya da nitelik gerektirmediği; ancak, temel ücretler arasında bu kadar fark olması nedeniyle mevcut Gişe/Büro görevlilerinin neredeyse tamamının veznedar kadrosuna geçmek istediği, arz ve talep durumuna bakıldığında arza oranla talebin son derece fazla olduğu bir unvan için sınavsız atama yapılacak olmasının, ataması yapılmayan/yapılamayan gişe/büro görevlilerinin moral motivasyonunu düşüreceği, kurum aidiyetini azaltacağı, ayrıca, boş veznedar kadroları için farklı sendikal, siyasal referanslar aranmaya başlanacağı, bu durumun atama makamı üzerinde de baskı oluşmasına neden olacağı, oysa veznedar olabilmek için de sınav şartı getirilmiş olması durumunda, sınavda başarılı olanlar arasından yapılacak atamanın tüm çalışanlar tarafından kabullenileceği, ayrıca veznedar kadrosunun bir yönetici kadrosu olmaması nedeniyle idarenin takdir alanı içinde değerlendirilmemesi gerektiği,
Ek 1. maddede ‘’Dağıtıcı veya Postacı olarak görev yapan İdari Hizmet Sözleşmeli’’ personel denildiği, ancak 6475 sayılı Kanun'a tabi olarak istihdam edilen ve posta-kargo gönderilerinin dağıtımı hizmetlerinde görevlendirilen personel ‘’Postacı’’ pozisyonunda istihdam edilirken, 399 sayılı KHK Eki 2 sayılı cetvele tabi olarak istihdam edilen posta-kargo gönderilerinin dağıtım hizmetlerinde görevlendirilen personelin ise ‘’Dağıtıcı’’ pozisyonunda istihdam edildiği, başka bir anlatımla bu yönetmelik kapsamında çalışan idari hizmet sözleşmeli personel pozisyonları arasında “dağıtıcı” pozisyonu bulunmadığı, yine madde metninde söz konusu personelin ‘’Dağıtım Yapamayacağına Dair Sağlık Kurulu Raporu Alması’’ndan bahsedildiği, ancak sağlık kuruluşları tarafından doğrudan bir mesleğin yerine getirilip getirilememesi yönünde bir rapor verilemediği, sağlık kuruluşları tarafından kişinin bedensel olarak yapabileceği ya da yapamayacağı hareketlerin (uzun süre ayakta kalamaz, merdiven çıkamaz, 10 kg’dan fazla yük taşıyamaz vb.) belirtildiği, ancak bu hareketlerin mesleğin icrasına engel olduğu ve o mesleği yapamayacağı şeklinde bir karar vermediği, öte yandan dava konusu Yönetmelik’in Ek II sayılı cetveli incelendiğinde, 375 sayılı KHK’nin Ek 27. maddesine göre İdari Hizmet Sözleşmeli olarak istihdam edilen personel arasında hizmetli kadrosu bulunmadığı, İdari Hizmet Sözleşmeli olarak çalışan bir personelin dağıtım yapamayacağına dair sağlık kurulu raporu alması ve 6 ay içinde sağlık durumunu gösterir raporun dağıtım yapabilecek şekilde yenilenmemesi durumunda hangi statüdeki hizmetli kadrosuna geçirileceğinin belirli olmadığı, uzun yıllar boyunca dağıtıcı/postacı olarak görev yapmış bir personelin mesleğinin sonlarına doğru yaşadığı sağlık sorunlarından dolayı dağıtıcı/postacı olarak görevini yapamayacak duruma gelmesi halinde uzun yıllar yaptığı dağıtıcılık/postacılık hizmetinin yok sayıldığı, emekliliğinin hizmetli kadrosu üzerinden gerçekleştiği, bu personel ciddi mali kayba uğradığı, hem emekli ikramiyesi hem de emekli maaşında yaşanacak mali kayıpların hakkaniyet ile bağdaşmadığı, dağıtıcı/postacı personelin dağıtım yapamayacak şekilde sağlığını yitirmesine neden olan/olacak etkenlerin göz önünde bulundurulmadan düzenleme yapıldığı, zira iş kazası geçiren veya meslek hastalığı yüzünden dağıtım hizmetlerini yapamayacak şekilde sağlığını yitiren dağıtıcı/postacı personelin kendi kusuru olmaksızın ‘’hizmetli’’ kadrosuna alınacağı ve bunun sonucu olarak da ciddi mali kayba uğrayacağı,
Geçici 2. madde yönünden; 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanunu'nun mevcut Geçici 5. maddesinde personelin mali, sosyal ve özlük hakları korunarak istihdamına devam edileceği ancak, bu tarihten sonra kurumda ilk defa görev alacak personellerin idari hizmet sözleşmeli olarak istihdam edileceği, mevcut personelden ise isteyenlerin idari hizmet sözleşmeli statüye geçeceğinin belirtildiği, bu düzenlemeye rağmen mevcut personelin, yani 399 sayılı KHK Eki 2 sayılı cetvele tabi personelin kurumda yükselme imkanının korunmadığı hatta dolaylı yoldan tamamen ellerinden alındığı, PTT AŞ’nin görevde yükselmek veya unvan değiştirmek isteyen tüm personelin İdari Hizmet Sözleşmeli statüye geçmesini sağlamak amacıyla hareket ettiği, PTT AŞ’nin 2013 yılından günümüze ortaya koyduğu çalışmalara bakıldığında aslında hiçbir zaman 399 sayılı KHK Eki 2 sayılı cetvele tabi personel için bir görevde yükselme veya unvan değişikliği sınavı açmayacağının görüldüğü, 399 sayılı KHK’ye tabi personelin kariyer sürecini belirleyen “Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’nin 10/07/2010 tarihinde yayınlandığı, ancak yürürlükteki mevzuatlara rağmen revize edilmediği, bu hususun 399 sayılı KHK Eki 2 sayılı cetvele tabi personelin görevde yükselme ve unvan değişikliği hakkını dolaylı olarak elinden alındığını gösterdiği ileri sürülmektedir.
DAVALININ SAVUNMASI :
8. maddede iptali istenilen ibarenin Yönetmeliğe yeni eklenmediği, bu husus yönünden herhangi bir değişiklik olmadığı, davanın süreaşımı yönünden reddi gerektiği, buna ilaveten deneyimli personel istihdamının, sadece müdür ve üstü yönetici personel için Pozisyon Cetvelinde belirtilen toplam dolu pozisyon sayısının binde ikisini geçemeyecek şekilde sınırlandığı, deneyimli personel istihdamının istisnai bir alım türü olduğu,
74. maddenin iptali istenilen bentlerinde öngörülen hizmet şartının mutlaka Kurumda geçmesi zorunluluğu bulunmadığı, düzenlemenin temel nedeninin dava konusu Yönetmelik'in 19. maddesinde öngörülen deneyimli personel istihdamı olduğu, anılan maddenin uygulanabilmesi için de öngörülen hizmet şartının kurum içinde ya da dışında geçmesi konusunda bir ayrım yapılmadığı, dava konusu düzenlemelerin eşitlik ilkesine aykırı olduğu yönündeki iddiaların mesnetsiz olduğu, zira hizmet süresinin Kurumda geçmesi zorunluluğu bulunan pozisyonlar için deneyimli personel istihdamının mümkün olmadığı, bunlara ek olarak Şirketin, personelin başarı ve verimliliğinin objektif kriterlerle ölçüldüğü performansa dayalı bir personel rejimi kullandığı, bu kapsamda elde edilen sonuçların personelin kariyer planlama, görevde yükselme ve personel hareketleri gibi alanlarda kullanıldığı, bu durumun kariyer ve liyakat ilkelerine uygun olduğu, (i) bendi yönünden davacı tarafın bu hüküm kapsamında yapılan atamalarda eşitlik ve liyakat ilkesine aykırı davranılacağı iddiasının temelsiz ve delilsiz olduğu, bu itiraza hukuken itibar edilmesinin mümkün olmadığı, Yönetmelik’in 5. maddesi ile “personelin istihdamında, mesleki bilgi ve yeteneklerine göre çalışma şartlarının oluşturulmasında, yetişme, gelişme ve görevde yükselme yönünden adil ve eşit imkânlar sağlamak; çalışanlar arasında dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep, sendika üyeliği ve benzeri sebeplerle ayrım gözetmeksizin eşit davranmak, personelin işe alınmasında, görevlendirilmesinde ve görevde yükseltilmesinde bilgi, yetenek, performans ve deneyimi esas almak” Kurumun insan kaynakları politikasının temel ilkeleri arasında sayıldığı, performans yönetim sistemi ile personelin başarı ve verimliliğinin objektif kriterler çerçevesinde ölçümlenerek görevde yükselme ve kariyer planlama konusunda esas alındığı,
Ek 1. madde yönünden; dava konusu Yönetmelik’in 111. maddesinde müvekkil Şirket Genel Kurulu tarafından karara bağlanan idari hizmet sözleşmeli personel pozisyon cetvelinde 700 adet idari hizmet sözleşmeli hizmetli pozisyonu bulunduğu, madde kapsamında hizmetli kadrosuna atanacak personelin idari hizmet sözleşmeli personel statüsünün korunacağı, postacı pozisyonu için, her türlü iklim ve yolculuk koşullarında posta dağıtım işlerini yaya şekilde yapabilecek derecede sağlıklı, erkeklerde en az 168 cm boyunda, kadınlarda en az 160 cm boyunda olmak, kilo ile boy arasındaki farkın 15'ten fazla olmadığını sağlık kurulu raporu ile belgelemek gerektiği, dava konusu Yönetmelik’in “Göreve alınma şartlarından herhangi birinin kaybedilmesi” başlıklı 107. maddesinde, göreve alınma şartlarını sonradan kaybeden personelin ilişiğinin kesileceği hususunun düzenlendiği, posta dağıtım işlerini yapamayacağına dair sağlık kurulu raporu alan bir personelin iş akdinin sonlandırılması gerekirken, dava konusu düzenleme ile bu personelin hizmet sözleşmesinin pozisyon değişikliği yapılmak suretiyle korunmasının sağlandığı,
Geçici 2. madde yönünden; iptali istenilen düzenlemenin, idari hizmet sözleşmeli personel için yapılacak olan görevde yükselme sınavlarına 399 sayılı KHK kapsamında istihdam edilen personelin statülerini koruyarak sınava katılabileceklerini, sınavı kazanmaları halinde idari hizmet sözleşmeli personel olarak atanacakları hususunu düzenlediği, dolayısıyla söz konusu hükmün 399 sayılı KHK'ye tabi personel lehine düzenlemeler içerdiği, düzenlemeden 399 sayılı KHK eki II sayılı cetvele tabi personel için görevde yükselme sınavı açılmayacağı sonucunu çıkarmanın hukuken hatalı ve temelsiz bir yorum olduğu, Kurumun anonim şirket statüsünü kazandıktan sonra idari hizmet sözleşmeli personel istidam ettiği, mevcut personelin (399/1 ve Il) statülerinin ise mevzuata uygun olarak korunduğu, bu personelin (399/1 ve II) tüm özlük ve mali hakları ile birlikte görevde yükselme ve unvan değişikliğine ilişkin haklarının da korunduğu, görevde yükselme ve unvan değişikliğine ilişkin esasların da 10/07/2010 günlü, 27637 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği ile belirlendiği, dava konusu düzenleme ile de 399 sayılı KHK’ye tabi personelin sınava katılım aşamasında statüleri korunarak idari hizmet sözleşmeli personel için yapılacak sınava katılımlarına izin verilmesinin davacı tarafın hatalı yorumunun aksine 399 sayılı KHK çerçevesinde istihdam edilen personelin lehine bir düzenleme olup hukuka uygun olduğu savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : Fatma Yaldız
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu Yönetmelik'in 74. maddesinin 2. fıkrasının (i) bendinin yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesi, dava konusu diğer düzenlemeler yönünden yürütmenin durdurulması isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, davalı idarenin savunması alındıktan veya savunma için verilen süre geçtikten sonra incelenmesine karar verilen yürütmenin durdurulması istemi, savunmanın geldiği görülmekle yeniden incelendi, gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
19/11/2019 günü, 30953 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinde Çalıştırılacak İdari Hizmet Sözleşmeli Personel Hakkında Yönetmelik'in -13/05/2022 günü, 31834 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinde Çalıştırılacak İdari Hizmet Sözleşmeli Personel Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile değişik-; 8. maddesinde yer alan ''veya PTT'nin ihtiyaç duyduğu alanlarda 19 uncu maddede belirtilen şartları sağlayan deneyimli kişiler arasından yapılır'' ibaresinin, 74. maddesinin 2. fıkrasının (ç), (d), (f), (g), (ğ) ve (i) bentlerinin, Ek 1. maddesinin ve Geçici 2. maddesinin iptali yürütmesinin durdurulması istenilmektedir.
İLGİLİMEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27. maddesinin ikinci fıkrasında, idari işlemin uygulanması hâlinde giderilmesi güç veya olanaksız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması koşullarının birlikte gerçekleşmesi durumunda yürütmenin durdurulmasına karar verileceği kuralı yer almıştır. Anayasa'nın "Yönetmelikler" başlıklı 124. maddesinde; "Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler." hükmüne yer verilmiştir.
Davalı Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi, 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden önce Genel Müdürlük statüsünde kamu hizmeti yürütmüş olup, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'ye ekli listenin “B – Kamu İktisadi Kuruluşları (KİK)” bölümünde yer almış, 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanunu'nun yürürlüğe girmesi ile birlikte 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve özel hukuk hükümlerine tabi anonim şirket (Mülga 21. madde,1. fıkra) olarak yeniden yapılandırılmıştır.
Dava konusu Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinde Çalıştırılacak İdari Hizmet Sözleşmeli Personel Hakkında Yönetmelik, 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanunu, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 27. maddesi ile 4 sayılı, Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 391. maddesine dayanılarak hazırlanmış olup, Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinde görev yapan idari hizmet sözleşmeli personelin hak, yükümlülük ve sorumlulukları ile işe alma, atama, terfi, görevde yükselme, pozisyon değişikliği, disiplin, izin, görevden alma, sözleşmenin yenilenip yenilenmemesi, sona erdirilmesine ilişkin hususlar ve diğer özlük haklarına ilişkin usul ve esasları kapsamaktadır.
15/07/2018 günlü, 30479 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinin düzenlendiği Yirmisekizinci Bölümünün "Kuruluş" başlıklı 385. maddesinde, anılan Şirketin Türk Ticaret Kanunu'na ve özel hukuk hükümlerine tabi olarak kurulduğu ve sermayesinin tamamının Hazineye ait olduğu belirtildikten sonra "Sözleşmeli personel" başlıklı 391. maddesinde PTT personelinin, 27/6/1989 günlü, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 26 ve 27. maddelerine göre istihdam edileceği hükme bağlanmış, 389. maddesinin (h) bendinde ise; faaliyetlerin etkin bir şekilde yürütülebilmesi için gerekli organizasyonu ve çalışma usullerini tespit etmek ve Genel Müdürlükçe hazırlanan Yönetmelik ve yönergeleri onaylamak, Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri arasında sayılmıştır. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin "Sözleşmeli personel istihdamı" başlıklı Ek 27. maddesinin 1. fıkrasında; "14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (A) bendi kapsamında personel istihdam edilmeyen kamu kurum ve kuruluşlarından teşkilatlanmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde öngörülenlere ait hizmetler 657 sayılı Kanun ve diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlere bağlı olmaksızın idari hizmet sözleşmesiyle istihdam edilen personel eliyle yürütülür." hükmü; 4. fıkrasında ise, "Bu kapsamda istihdam edilecek personelde kurumsal hizmetlerin gerektirmesi halinde aranacak öğrenim ve yabancı dil şartı ile diğer şartlar, bunların işe alınmaları, sınav ve istisnaları, sözleşme süre, usul ve esasları, görev, yetki ve yükümlülükleri, sözleşmelerinin feshi ile istihdamlarına dair diğer hususlar Devlet Personel Başkanlığı'nın görüşü alınarak kurumlarca çıkarılacak Yönetmelikle belirlenir." hükmü yer almaktadır.
Anılan madde uyarınca dava konusu Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinde Çalıştırılacak İdari Hizmet Sözleşmeli Personel Hakkında Yönetmelik hazırlanmış, 19/11/2019 günlü, 30953 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş, 13/05/2022 günlü, 31834 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinde Çalıştırılacak İdari Hizmet Sözleşmeli Personel Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile bir kısım maddelerinde değişiklik yapılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME : Dava konusu Yönetmelik'in 8. maddesinin 2. fıkrasında yer alan ''veya PTT'nin ihtiyaç duyduğu alanlarda 19 uncu maddede belirtilen şartları sağlayan deneyimli kişiler arasından yapılır'' ibaresinin incelenmesinde;
Dava konusu düzenleme; "(1) PTT personeli, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 27 nci maddesine göre idari hizmet sözleşmesi ile istihdam edilir. (2) Pozisyon ve ihtiyaç durumuna göre personel alımı, geçerliliği devam eden KPSS'den bu Yönetmeliğe ekli (ID) sayılı cetvelde her bir pozisyon için belirtilen asgari puanı alarak yapılacak olan sınavlarda başarılı olanlar arasından veya PTT'nin ihtiyaç duyduğu alanlarda 19 uncu maddede belirtilen şartları sağlayan deneyimli kişiler arasından yapılır." hükmü yer almaktadır. Kurumların ilgili mevzuatlarla üstlenmiş oldukları görevlerini zamanında, istenilen verimlilikte ve öngörülen hedefler doğrultusunda yerine getirilebilmesinin en temel koşullarından birisi de kendi mevcut organizasyon yapısına uygun olarak belirlenmiş statüleri, kadro yapısıdır.
İdarelerin, yerine getirmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin en iyi biçimde yürütülmesini sağlamak amacıyla, normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, gerekli önlemleri almaları gerekmektedir. Kamu hizmetlerinin hangi koşullar altında ve nasıl yürütüleceğini önceden saptamak her zaman mümkün olmadığı için, gelişen durumlara ayak uydurmak ve ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek amacıyla gerekli düzenlemeleri yapma hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunmaktadır.
PTT A.Ş.nin kamu tüzel kişiliği devam ediyor olsa da; ticari esaslar çerçevesinde kârlılık ve verimlilik esaslarına göre çalışan ve yerine getirdiği hizmetler için piyasadaki sermaye şirketleri ile rekabet halinde olan davalı İdarenin, yerine getirdiği kamu hizmetinin etkin ve verimli şekilde yürütülebilmesi için gerekli önlemleri almakla yükümlü bulunduğu; üst hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olmamak üzere takdir yetkisine sahip olduğu göz önüne alındığında, iptali istenen düzenlemede üst hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık görülmemiştir.
Dava konusu Yönetmelik’in 74. maddesinin 2. fıkrasının (ç), (d), (f), (g), (ğ) bentlerinin incelenmesinde;
İptali istenilen düzenlemeler şu şekildedir;
"ç) Daire Başkanı pozisyonuna atanabilmek için;
1) Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,
2) En az sekiz yıl hizmeti bulunmak.
d) Birim Sorumlusu pozisyonuna atanabilmek için;
1) Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,
2) En az bes vıl hizmeti bulunmak.
f) Başkan Yardımcısı/Daire Başkan Yardımcısı pozisyonuna atanabilmek için;
1) Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,
2) En az beş vıl hizmeti bulunmak.
g) Başmüdür pozisyonuna atanabilmek için;
1) Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,
2) En az sekiz yıl hizmeti bulunmak.
ğ) Başmüdür Yardımcısı pozisyonuna atanabilmek için;
1) Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,
2) En az beş yıl hizmeti bulunmak."
Dava konusu Yönetmelik'in "Deneyimli personel istihdamı" başlıklı 19. maddesinde; "(1) Müdür üstü yönetici pozisyonlarına bu Yönetmeliğin sınava ilişkin hükümleri ile 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (j) bendi hükümlerine tabi olmaksızın deneyimli kişiler arasından personel alımı yapılabilir. ..." hükmü yer almaktadır. İptali istenilen düzenlemelerde yer alan pozisyonlar müdür üstü yönetici pozisyonları olup, bu pozisyonlara 19. madde kapsamında daha önce PTT A.Ş.'de görev yapmamış kişiler arasından da deneyimli personel istihdamı yolu ile atama yapılması mümkün bulunmaktadır.
Davalı PTT A.Ş.'de personelin başarı ve verimliliğinin objektif kriterlerle ölçüldüğü performansa dayalı bir personel rejiminin uygulanması, performans değerlendirme sonuçlarının, personelin kariyer planlama, görevde yükselme ve personel hareketleri gibi alanlarda kullanılıyor olması karşısında; davacı Sendikanın, bu pozisyonlara sınavsız yapılacak atamaların, İdarenin kamu yararı ve hizmet gereklerinden ayrılmasına, subjektif uygulamalara neden olabileceğine ilişkin iddialarının hukuki bir dayanağının bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
PTT A.Ş.'nin kamu tüzel kişiliği devam ediyor olsa da; ticari esaslar çerçevesinde kârlılık ve verimlilik esaslarına göre çalışan ve yerine getirdiği hizmetler için piyasadaki sermaye şirketleri ile rekabet halinde olan davalı İdarenin, yerine getirdiği kamu hizmetinin etkin ve verimli şekilde yürütülebilmesi için gerekli önlemleri almakla yükümlü bulunduğu; üst hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olmamak üzere takdir yetkisine sahip olduğu göz önüne alındığında, iptali istenen düzenlemede üst hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık görülmemiştir.
Dava konusu Yönetmelik’in 74. maddesinin 2. fıkrasının (i) bendinin incelenmesinde;
Dava konusu düzenlemede "i) Veznedar pozisyonuna atanabilmek için; 1) Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak, 2) Memur veya gişe ve büro görevlisi olarak en az üç yıl çalışmış olmak, gerekir." hükmü yer almaktadır.
Yönetmelik'in 74. maddesinin 1. fıkrasında görevde yükselme, personelin yetki ve sorumluluklar bakımından bir üst göreve atanması olarak tanımladıktan sonra; 2. fıkrasında Başkan, Rehberlik ve Teftiş Başkanı, I. Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, Birim Sorumlusu, Hukuk Müşaviri, Başkan Yardımcısı, Daire Başkan Yardımcısı, Başmüdür, Başmüdür Yardımcısı, Özel Kalem Müdürü, Kontrolör ve Veznedar pozisyonlarına sınavsız yapılacak atamalarda aranacak şartlar düzenlenmiştir.
Dava konusu Yönetmelik’in ilk halinde veznedar pozisyonu görevde yükselme sınavına tabi pozisyonlar arasında sayılmışken, yapılan değişiklik ile sınavsız atama yapılacak pozisyonlar arasına alınmıştır. Kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde görülmesinin gereklerinden biri de hizmetin yetişmiş, ehil kamu görevlilerince yerine getirilmesidir. Liyakat ve kariyer ilkelerinin temelinde objektif kurallar çerçevesinde işin ehline verilmesi ve hak etme düşüncesi yatmaktadır.
PTT A.Ş.'nin kamu tüzel kişiliği devam ediyor olsa da; ticari esaslar çerçevesinde kârlılık ve verimlilik esaslarına göre çalıştığı ve yerine getirdiği hizmetler için piyasadaki sermaye şirketleri ile rekabet halinde olduğu kabul edilerek, yerine getirdiği kamu hizmetinin etkin ve verimli şekilde yürütülebilmesi için müdür ve üstü pozisyonlara daha önce PTT A.Ş.'de görev yapmamış kişiler arasından deneyimli personel istihdamı yolu ile atama yapılması veya PTT A.Ş.'de görev yapan kişiler arasından sınavsız atama yapılması hukuka uygun bulunmuş ise de; veznedar pozisyonunun müdür ve üstü yönetici pozisyonu olmadığı, Yönetmelik'in ilk halinde görevde yükselme sınavına tabi pozisyonlar arasında sayılmış iken, dava konusu edilen düzenleme ile sınavsız atama yapılacak pozisyonlar arasına alınmasının gerekçesinin İdarece tam olarak ortaya konulamadığı, veznedar pozisyonuna atanmak için mezuniyet durumu ve memur veya gişe ve büro görevlisi olarak üç yıl çalışmış olmak şartından başka seçici veya belirleyici hiçbir objektif koşulun bulunmadığı gözönüne alındığından dava konusu düzenlemede hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda, dava konusu Yönetmelik'in 74. maddesinin 2. fıkrasının (i) bendinde hukuka uygunluk bulunmadığı, uygulanması hâlinde giderilmesi güç veya imkânsız zararların doğmasına yol açacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Dava konusu Yönetmelik'in Ek 1. maddesinin incelenmesinde; Dava konusu düzenlemede; "(1) Dağıtıcı veya postacı olarak görev yapan idari hizmet sözleşmeli personelin dağıtım yapamayacağına dair sağlık kurulu raporu alması üzerine altı aylık süre içinde sağlık durumunu gösterir raporun dağıtım yapabilecek şekilde yenilenmemesi durumunda söz konusu personelin hizmetli pozisyonuna ataması yapılır" hükmü yer almaktadır.
İdarelerin, yerine getirmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin en iyi biçimde yürütülmesini sağlamak amacıyla, normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, gerekli önlemleri almaları gerekmektedir. Kamu hizmetlerinin hangi koşullar altında ve nasıl yürütüleceğini önceden saptamak her zaman mümkün olmadığı için, gelişen durumlara ayak uydurmak ve ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek amacıyla gerekli düzenlemeleri yapma hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunmaktadır.
Davacı Sendika tarafından, uzun yıllar dağıtıcı/postacı olarak görev yapmış bir personelin bu hizmetinin dava konusu düzenleme ile yok sayıldığı ileri sürülmüş ise de; idarenin, hizmetin doğru ve kesintisiz şekilde yürütülmesinden sorumlu olduğu, dağıtıcı pozisyonunda görev yapan personelin dağıtım yapamayacağına dair sağlık kurulu raporu alması halinde hizmetin kesintisiz ve doğru şekilde yürütülmesini temin için gerekli tedbirleri almakla yükümlü olduğu açıktır.
Bu durumda, hizmetin etkin ve verimli yürütülmesini sağlamak amacıyla İdarenin sahip olunan takdir yetkisi uyarınca yapılan düzenlemede kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Dava konusu Geçici 2. maddenin incelenmesinde;
Dava konusu düzenlemede; "(1) 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli II sayılı cetvele tabi görev yapan personelden, bu Yönetmelikte belirtilen genel ve özel şartları taşıyan ve görevde yükselme ve pozisyon değişikliği sınavını kazanmaları halinde idari hizmet sözleşmeli olarak atanmayı kabul edenler, açılacak idari hizmet sözleşmeli personel görevde yükselme veya pozisyon değişikliği sınavlarına katılabilirler. Başarılı olanların atanmaları, idari hizmet sözleşmeli personel statüsünde yapılır." hükmü yer almaktadır.
Kurumların ilgili mevzuatla üstlenmiş oldukları görevlerini zamanında istenilen verimlilikte ve öngörülen hedefler doğrultusunda yerine getirilebilmesinin en temel koşullarından birisi de kendi mevcut organizasyon yapısına uygun olarak belirlenmiş statüleri, kadro yapısıdır.
Posta hizmetlerinin kaliteli, sürekli, tüm kullanıcılar için karşılanabilir bir ücretle, etkin, rekabete dayalı esaslar çerçevesinde sunulmasını sağlamakla görevli davalı şirketin, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye ekli II sayılı cetvele tabi görev yapan personelden, bu Yönetmelikte belirtilen genel ve özel şartları taşıyan ve görevde yükselme ve pozisyon değişikliği sınavını kazanmaları halinde idari hizmet sözleşmeli olarak atanmayı kabul edenlerin, açılacak idari hizmet sözleşmeli personel görevde yükselme veya pozisyon değişikliği sınavlarına katılabileceği yönünde düzenleme yapma yetkisine sahip olduğu ve buna yönelik düzenleme getirmesinde takdir yetkisi bulunduğu açıktır.
Bu durumda, dava konusu düzenleyici işlemde, hukuka ve üst hukuk normalarına aykırılık görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27. maddesinin 6352 sayılı Kanun ile
değişik 2. fıkrasında öngörülen koşulların birlikte gerçekleştiği anlaşıldığından, 19/11/2019 günlü, 30953 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinde Çalıştırılacak İdari Hizmet Sözleşmeli Personel Hakkında Yönetmelik'in -13/05/2022 günlü, 31834 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinde Çalıştırılacak İdari Hizmet Sözleşmeli Personel Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile değişik-; 74. maddesinin 2. fıkrasının (i) bendinin YÜRÜTÜLMESİNİN DURDURULMASINA,
2. Dava konusu Yönetmelik'in 8. maddesinde yer alan ''veya PTT'nin ihtiyaç duyduğu alanlarda 19 uncu maddede belirtilen şartları sağlayan deneyimli kişiler arasından yapılır'' ibaresinin, 74. maddesinin 2. fıkrasının (ç), (d), (f), (g), (ğ) bentlerinin, Ek 1. maddesi ile Geçici 2. maddesinin YÜRÜTÜLMESİNİN DURDURULMASI İSTEMİNİN REDDİNE,
3. Bu kararın tebliğini izleyen günden itibaren 7 (yedi) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna itiraz yolu açık olmak üzere, 25/10/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Adil Haber-Sen
Hukuki Girişimlerimiz
Comments