Fazla çalışma ile ilgili olarak mevcut kanunlar ve yönetmelikler, uygulamanın nasıl olması gerektiğini net ifadelerle ortaya koyarken, uygulamada farklı durumların olması, "yaptırılan ve yaptırılmayan fazla mesailer", üyelerimizin ve mesai arkadaşlarımızın yakınmalarını ortaya çıkarmıştır. Mağduriyetlerin giderilmesi ve daha fazla mağduriyetin ortaya çıkmaması adına, uygulamadaki hukuksuzlukların bir an önce ortadan kaldırılması gerekmektedir.
Bilindiği üzere kurumumuzda çalışan İHS’li ve 399’lu mesai arkadaşlarımızın haftalık çalışma süresi 40 saattir. Haftalık 40 saati aşan süreler fazla mesai olarak değerlendirilmekte, İHS’li personele temel ücret üzerinden, 399’lu personele ise Devlet Memurlarına ödenen fazla çalışma ücreti üzerinden mesai ücreti ödenmektedir. 399’lu personelden sürekli olarak haftanın 6’ıncı günü çalışma yapanlara ise fazla çalışma ücreti ödenmemekte, bunun yerine ücret düzeyi artırılmaktadır. Fazla çalışma ile ilgili olarak mevcut kanunlar ve yönetmelikler bu doğrultuda iken son dönemlerde üyelerimizden ve mesai arkadaşlarımızdan ‘’yaptırılan ve yaptırılmayan fazla mesailer’’ ile ilgili olarak çok sayıda yakınma almaktayız. Mesai arkadaşlarımızdan alınan yakınmaları kısaca şu şekilde özetleyebiliriz;
• Fazla çalışmaların önceden belli olmasına rağmen son ana kadar kimin geleceğinin belirlenmemesi ve mesai arkadaşlarımızın hafta sonu için plan yapamaması,
• Cumartesi mesaisine sadece 399’lu personelin çağrılması ve İHS’li personele mesai yaptırılmaması,
• 399’lu personelin mesai ücretinin öğle yemeği ücretini dahi karşılamayacak kadar düşük olması,
• Bazı illerimizde İHS’li personelin mesaiye getirilmesi için –özellikle dağıtıcılarda- mevzuat ve yönetmelikte karşılığı olamayan çeşitli kriterler –teslim sayısı gibi- belirlenmesi,
Mesai arkadaşlarımızdan aldığımız yakınmaları detaylı bir şekilde ele alacak olursak;
Cumartesi mesaisi bir ‘’fazla çalışma’’ olup, fazla çalışmaların önceden yazı ile bildirilmesi gerekmektedir. Zorunlu hallerde ise aynı gün fazla çalışma yaptırılacağı bildirilerek fazla çalışma yaptırılabilir. Özellikle cumartesi yaptırılacak olan fazla çalışma Cuma mesai sonuna doğru tebliğ edilmekte, bu durumda mesai arkadaşlarımızın önceden yaptığı programlar aksamakta ve mağdur olmaktadırlar. Bu nedenle fazla çalışmaların ve fazla çalışma yapacak personelin zorunlu haller dışında en az bir hafta önce belirlenmesi ve ilgililere tebliğ edilmesini,
İHS’li ve 399’lu mesai arkadaşlarımızın mesai ücretlerinin farklı olması ve kurumumuz açısından 399’lu personelin mesaiye gelmesi daha ekonomik olması sebebiyle tüm personel mesai yapmayacaksa İHS’li personel mesaiye çağrılmamaktadır. Bu durumda temel ücreti daha düşük olan İHS’li personel mesaiye gelmek istediği halde mesaiye getirilmemekte, fazla mesai ücreti düşük olduğu için mesaiye gelmek istemeyen 399’lu personel ise mesaiye çağrılmaktadır. Bunun sonucu olarak hem İHS’li hem de 399’lu mesai arkadaşlarımız mağdur olmakta ve kurum aidiyetleri azalmaktadır. Bu sorunun çözümü için fazla mesaiye eğer tüm personel katılmayacaksa öncelikle statü farkı gözetilmeksizin gönüllü olan personellerin mesaiye çağrılmasını, yeteri kadar gönüllü personel olmaması halinde belli periyotlarda gruplar halinde dönüşümlü olarak tüm personelin fazla mesaiye çağrılmasını, gönüllü personel sayısının ihtiyaç duyulandan fazla olması halinde ise sadece gönüllü personeller arasında periyodik olarak dönüşümlü fazla mesai yaptırılmasını,
399’lu mesai arkadaşlarımıza sürekli olarak cumartesi mesaisi yapması halinde ücret düzeyi artırılarak düzey farkı ödenmektedir. Sürekli olmayan ya da PİM/KİM gibi nöbetli çalışılan yerlerde haftanın 6’ıncı günü alıştığı halde yine de fazla mesai yapan arkadaşlarımıza ise saat ücreti 2.70 TL’den fazla mesai ücreti ödenmektedir. Ödenen bu fazla mesai ücreti, mesai arkadaşlarımızın öğle yemeğini dahi karşılamamaktadır. Bu nedenle 399’lu mesai arkadaşlarımızdan talep edenlere her 8 saatlik fazla mesai karşılığı bir gün izin verilmesini,
Ayrıca cumartesi çalışan personele ödenen düzey farkı fazla çalışma ücreti değil, haftanın 6’ıncı günü mesaiye gelmenin karşılığıdır. Cumartesi sürekli olarak fazla çalışma yapan mesai arkadaşlarımıza hem ücret düzeyi hem de cumartesi geldiği mesaide kaç saat çalışmakta ise o kadar saat fazla mesai ücreti ödenmesini,
Bazı illerimizde fazla mesai yapmak isteyen İHS’li mesai arkadaşlarımıza ‘’teslim adetleri üzerinden’’ mesai yaptırılacağı ya da yaptırılmayacağı gibi telkinlerde bulunularak hukuka, mevzuatımıza ve hakkaniyete uygun olmayan uygulamalar yapılmaktadır. Bütün mesai arkadaşlarımız görev tanımı içinde yer alan görevlerini özveri ile yapmaktadır. Bu şekilde telkinlerde bulunulması ‘’mesai arkadaşlarımızın normalde gerekli özeni göstermediği ya da işinin gereklerini yerine getirmediği’’ imasını taşımaktadır ki bu kabul edilebilir bir durum değildir. Üstelik gönderilerin teslimi –özellikle tebligat- dağıtıcıların elinde olan bir durum değildir. Gönderi sahibinin adreste bulunmaması, adresten taşınmış olması, adreste bulunmakla birlikte kabul etmemesi, adreste bulunan kişinin gönderiyi alacak ehliyetinin olmaması gibi nedenler dağıtıcı mesai arkadaşlarımızın tasarrufunda olan durumlar değildir. Bu nedenle fazla mesai yaptırılmasında bu şekilde uygulamalara son verilmesi ve yukarıda ifade ettiğimiz gibi fazla mesaiye öncelikle gönüllü olanların, gönüllü olmaması halinde ise periyodik dönemlerle yaptırılmasını talep ettik ve bu yazımızı genel müdürlüğe ilettik. Adil Haber-Sen
Yönetim Kurulu